Διακοπή ρεύματος για μικροπαραγωγούς: Μια οικονομική κρίση στη Θεσσαλία
Μια πρόσφατη εξέλιξη έχει αναστατώσει τους μικρούς παραγωγούς φωτοβολταϊκής ενέργειας στη Θεσσαλία, οι οποίοι είδαν τις μονάδες τους να διακόπτονται με εντολή των ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ. Η οδηγία «κλείστε τα πάρκα σας το Σαββατοκύριακο» επιβεβαιώνει ότι παρά την πλεονάζουσα παραγωγή ρεύματος, η απορρόφηση από το δίκτυο παραμένει περιορισμένη, λόγω έλλειψης ζήτησης.
Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, που στηρίχθηκε στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών, αντιμετωπίζει πλέον σοβαρά προβλήματα. Η νέα πραγματικότητα της ηλεκτρικής ενέργειας προβληματίζει: Πώς είναι δυνατόν να μειώνεται η ηλεκτρική κατανάλωση, ενώ ταυτόχρονα προστίθενται νέες παραγωγικές μονάδες; Οι παραγωγοί που επένδυσαν με όνειρα αποδοτικότητας ζητούν απαντήσεις.
Η παραγωγή υπερβαίνει την κατανάλωση
Η Ελλάδα έχει βιώσει σημαντική πτώση στην ηλεκτρική κατανάλωση τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης και της αποβιομηχάνισης. Παρ’ όλα αυτά, οι άδειες για νέα φωτοβολταϊκά έργα εξακολουθούν να χορηγούνται απρόσκοπτα. Σήμερα, η εγκατεστημένη ισχύς έχει ξεπεράσει τα δεκάδες γιγαβάτ, što δημιουργεί έναν επικίνδυνο διαχωρισμό μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης.
Οι μικροί παραγωγοί στο στόχαστρο
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, ο ΔΕΔΔΗΕ καλείται να λάβει μέτρα και αναζητά περικοπές. Αυτές οι περικοπές, όμως, δεν περιλαμβάνουν τα μεγάλα πάρκα ή τις επενδύσεις από ξένα funds, αλλά επικεντρώνονται κυρίως στους μικρούς παραγωγούς, ίσως λόγω της ευκολίας στην επιβολή τους.
Αδικία για τους παραγωγούς
Η εντολή για διακοπή του ρεύματος κάθε Σαββατοκύριακο προκαλεί άμεσες οικονομικές ζημιές στους μικρούς παραγωγούς. Οικονομούν δανειακές υποχρεώσεις και ανησυχούν για τη βιωσιμότητά τους, ενώ την ίδια στιγμή τα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα συνεχίζουν να λειτουργούν απρόσκοπτα.
Αν υπάρχει πλεόνασμα, γιατί συνεχίζουν οι άδειες;
Η έκδοση νέων αδειών για πυκνές εγκαταστάσεις εντείνει την απορία. Εάν το ρεύμα είναι πλέον διαθέσιμο σε αφθονία, γιατί εγκρίνονται νέα έργα; Η συγκεκαλυμμένη παράδοση της αγοράς σε ξένα συμφέροντα εγείρει ερωτήματα σχετικά με το μέλλον των τοπικών παραγωγών.
Ο μηχανισμός της αγοράς ενέργειας
Το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας λειτουργεί με έναν περίπλοκο μηχανισμό. Η τελική τιμή διαμορφώνεται από την πιο ακριβή προσφορά, γεγονός που σημαίνει ότι οι καταναλωτές επιβαρύνονται με μη ρεαλιστικές τιμές. Έτσι, απουσιάζει η ελάφρυνση στην τιμή ενέργειας παρότι οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να προσαρμόσουν τη δραστηριότητά τους.
Κοινωνική αδικία στην πράσινη ενέργεια
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ένας παραγωγός από τη Θεσσαλία, «υπάρχει ρεύμα και για τις κότες», αλλά η τιμή των λογαριασμών παραμένει στα ύψη. Είναι απορίας άξιο πού πηγαίνουν τα υπερκέρδη του συστήματος, και πώς είναι δυνατόν η προώθηση της πράσινης ενέργειας να οδηγεί σε κοινωνική αδικία.
Το μέλλον δεν είναι ελπιδοφόρο
Οι μικροί παραγωγοί βρίσκονται σε αδιέξοδο. Το κράτος, που προηγουμένως στήριξε τους μικρούς παραγωγούς, αδιαφορεί τώρα για την προστασία τους. Οι ελπίδες για τοπική κατανάλωση της ενέργειας μέσω κλάδων όπως η αγροτική παραγωγή ή οι μικρές βιοτεχνίες μένουν ανεκπλήρωτες.
επένδυση σε μεγάλα συμφέροντα
Η απουσία επενδύσεων σε ανανεώσιμες τεχνολογίες και η προτίμηση για μεγάλα έργα δημιουργεί ανησυχίες ότι η αγορά της ενέργειας λειτουργεί ως καρτέλ, εις βάρος των μικρών παραγωγών που σύρονται σε οικονομική κατάρρευση.
Η Ελλάδα της πράσινης αντίφασης
Η εντολή για κλείσιμο των φωτοβολταϊκών πάρκων δεν είναι απλώς μια τεχνικής φύσεως οδηγία, αλλά μια πολιτική πράξη που επιβεβαιώνει την επίκαιρη αντίφαση:
- Η παραγωγή ενέργειας ξεπερνά την ανάγκη.
- Κλείνουμε τους μικρούς παραγωγούς για την «ισορροπία».
- Όλοι πληρώνουμε ακριβά το πιο φθηνό αγαθό.
Συμπέρασμα
Η κατάσταση που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά ενέργειας αποδεικνύει την ανάγκη για αναδιάρθρωση του συστήματος. Αν και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει εκτοξευθεί, οι μικροπαραγωγοί εγκαταλείπονται και οι καταναλωτές συνεχίζουν να πληρώνουν υψηλές τιμές. Αυτή η οικονομική και κοινωνική αντίφαση απαιτεί άμεσες λύσεις και μια νέα πολιτική προσέγγιση για τη δίκαιη κατανομή των πόρων.
