Η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πλαισίων είναι πολύ σημαντική για την προστασία του περιβάλλοντος και την βιωσιμότητα. Το νομικό πλαίσιο για αυτήν τη διαδικασία βασίζεται κυρίως στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Οδηγία 2012/19/ΕΚ ορίζει τα φωτοβολταϊκά ως Ηλεκτρικό και Ηλεκτρονικό Εξοπλισμό.
Η διαδικασία εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων ΗΗΕ στην Ελλάδα ρυθμίζεται από την ΚΥΑ 23615/651/Ε.103. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει συλλογή και ανακύκλωση των υλικών.
Το ποσοστό αξιοποίησης των ανακτώμενων υλικών φωτοβολταϊκών πάνελ είναι περίπου 85%. Έως σήμερα, έχουν συλλεχθεί 36 τόνοι αποβλήτων φωτοβολταϊκών πλαισίων για ανακύκλωση. Ο συνολικός αριθμός των τόνων φτάνει τους 323.
Η Ελλάδα έχει ως στόχο να συλλέξει και να ανακυκλώσει το 65% του μέσου όρου τριετίας των εισερχομένων στην αγορά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βελτιώσει τις διαδικασίες συλλογής και ανακύκλωσης.
Το νομικό πλαίσιο απαιτεί χρηματοδότηση από τους παραγωγούς ηλεκτρικού εξοπλισμού μέσω Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ). Ο ΕΟΑΝ εποπτεύει τις διαδικασίες, διασφαλίζοντας μια οργανωμένη διαδικασία ανακύκλωσης φωτοβολταϊκών.
Η ανάγκη για ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ
Σύντομη ιστορία: Η ανάγκη για ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ έρχεται από τον μεγάλο όγκο αποβλήτων που θα έχουμε στην Ελλάδα. Τα παλιά φωτοβολταϊκά πάνελ, που τέθηκαν σε λειτουργία πριν 15 χρόνια, πλησιάζουν το τέλος τους. Με μέσο χρόνο ζωής 25-30 χρόνια, τα απόβλητα θα αρχίσουν να συλλέγονται. Μετά το 2034, οι προβλέψεις δείχνουν ότι θα φτάσουν σε επικίνδυνα επίπεδα.
Πολύ σημαντικό: Μέχρι σήμερα, το 85% των υλικών φωτοβολταϊκών πάνελ, όπως το γυαλί και το αλουμίνιο, ανακτώνται. Η έγκαιρη και οργανωμένη ανακύκλωση είναι απαραίτητη για την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό βοηθά στην αξιοποίηση των πόρων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
Η Ελλάδα έχει αθροιστική ισχύ άνω των 7 GWp, που αντιστοιχεί σε περίπου 17,5 εκατομμύρια φωτοβολταϊκά πλαίσια. Οι διεθνείς εκτιμήσεις προβλέπουν ότι η παγκόσμια ισχύς φωτοβολταϊκών θα φτάσει τους 78 εκατομμύρια τόνους. Αυτό καθιστά την διαχείριση των αποβλήτων φωτοβολταϊκών πιο επιτακτική από ποτέ.
Η συμμετοχή των εταιρειών στο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης παραμένει χαμηλή. Αυτό πιέζει για ενίσχυση της ανακύκλωσης. Η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών αποβλήτων ενισχύει τη σχέση του τομέα με την βιωσιμότητα του περιβάλλοντος.
Υπάρχει νομικό πλαίσιο για την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα, το νομικό πλαίσιο για την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πλαισίων προέρχεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτή προβλέπει ότι οι παραγωγοί ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού πρέπει να συμμετέχουν σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Τα συστήματα αυτά βοηθούν στην οργάνωση της διαδικασίας ανακύκλωσης και εξασφαλίζουν την επιστροφή των υλικών στην αγορά.
Η ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ είναι το κύριο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης για τα φωτοβολταϊκά. Από το 2021, συλλέγει σημαντικές ποσότητες αποβλήτων. Μέχρι τον Ιούλιο του 2023, η συμμετοχή των επιχειρήσεων στο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ήταν χαμηλή. Αυτό προκάλεσε προβλήματα στην εφαρμογή του νομικού πλαισίου ανακύκλωσης.
Οι εισαγωγείς φωτοβολταικών έχουν αναπτύξει δικά τους συστήματα διαχείρισης. Αυτό δείχνει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διαδικασία ανακύκλωσης. Η Ελλάδα έχει εγκατεστημένη ισχύ 7 GW από ηλιακά πάνελ. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματικές διαδικασίες ανακύκλωσης.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία απαιτεί την υλοποίηση στόχων για την ανακύκλωση. Αυτοί οι στόχοι περιλαμβάνουν την ανακύκλωση έως το 2050. Αν δεν υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση, τα απόβλητα των φωτοβολταϊκών θα φτάσουν σε επικίνδυνα επίπεδα.
Η ανακύκλωση μπορεί να αποδώσει έως και 85% κατά βάρος των υλικών που περιέχονται στα φωτοβολταϊκά. Οι κύριες πηγές είναι το γυαλί, το αλουμίνιο και ορισμένα μέταλλα.
Προβλήματα και προκλήσεις στην εφαρμογή του νομικού πλαισίου
Η εφαρμογή του νομικού πλαισίου για την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η χαμηλή συμμετοχή των εταιρειών. Αυτό επιβαρύνει το περιβάλλον και δημιουργεί οικονομικά προβλήματα για τους επιχειρηματίες.
Οι μικρομεσαίοι παραγωγοί αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες. Κινδυνεύουν να μην αντέξουν τις αυξανόμενες νομικές και οικονομικές υποχρεώσεις. Αυτό μπορεί να τους καταστρέψει.
Η πιθανότητα να ζητηθούν αναδρομικές οφειλές για το παρελθόν επιδεινώνει την κατάσταση. Αν δεν υπάρχει καλή εκπαίδευση για τις υποχρεώσεις τους, οι παραγωγοί θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Χωρίς μια καλή προσέγγιση, οι συνέπειες θα είναι πολύ κακές για όλους.
Συμπέρασμα
Η βιώσιμη διαχείριση και η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ είναι πολύ σημαντικές για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Το νομικό πλαίσιο που υπάρχει είναι χρήσιμο, αλλά χρειάζεται περισσότερη ενίσχυση. Αυτό είναι για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της αγοράς, όπως η μετάβαση από το net metering στο net billing.
Για να εφαρμοστεί σωστά, χρειάζεται εκπαίδευση των παραγωγών και ενημέρωση των καταναλωτών για τα οφέλη της ανακύκλωσης. Οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Θα πρέπει επίσης να αναζητήσουν καινοτόμες λύσεις για τη διαχείριση της ενέργειας μέσω αποθηκευτικών συστημάτων.
Η συνεργασία των εμπλεκομένων μερών είναι κλειδί για την επιτυχία. Αυτό θα βοηθήσει σε μια πιο βιώσιμη και ηθική προσέγγιση στην ανακύκλωση φωτοβολταϊκών. Έτσι, θα διασφαλίσουμε την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος για τις επόμενες γενιές.
